استیم (Steam) از حدود دو دهه پیش جزو نامهای بزرگ صنعت بازیهای ویدیویی بوده است و حتی بسیاری از افرادی که خود را «گیمر» تلقی نمیکنند هم در کمترین حالت نام آن را شنیدهاند. اما استیم دقیقا چیست؟ این پلتفرم و فروشگاه عظیم چگونه کار میکند؟ در ادامه باهم به بررسی Steam و جزئيات مرتبط با آن میپردازیم؛ با ما همراه باشید.
آشنایی با استیم
استیم - با داشتن بیش از ۱۳۲ میلیون کاربر و ۷۳,۰۰۰ محصول - یک پلتفرم و اپلیکیشن برای توزیع و انتشار بازیهای ویدیویی به صورت آنلاین است و شامل ویژگیهای شبکه اجتماعی و انجمن کاربران میشود. شرکت مطرح ولو (Valve) که توسعهدهنده برخی از مهمترین بازیهای ویدیویی تاریخ مانند کانتر استرایک و Half-Life است، این پلتفرم عظیم را پایهگذاری کرده. استیم در وهله اول به عنوان یک فروشگاه فعالیت میکند و در کنار آن قابلیتهای گستردهای برای حضور و تعامل کاربران با یکدیگر ایجاد نموده است.
شما میتوانید از اپلیکیشن یا همان کلاینت استیم روی ویندوز، مک، لینوکس یا حتی سیستم عامل کروم (ChromeOS) استفاده کنید. این اپ به شما اجازه میدهد به خرید بازیها و مرتبسازی کتابخانه عناوین خود بپردازید. مثل بسیاری از اپلیکیشنهای مدیریت رسانه، اکانت شخصی شما در استیم شامل تمام بازیهای خریداریشدهتان میشود و همزمان لینکهای مختلفی به فرومها و انجمنها جهت ارتباطگیری با کاربران دیگر یا پرسیدن سوال و برطرف کردن مشکلات وجود دارد.
البته بد نیست بدانید استیم نسخههای مخصوص اندروید و iOS هم دارد که میتوانید از طریق آنها بازیهای مورد نظرتان را خریداری کرده یا به ویژگیهای اجتماعی دسترسی یابید. اما فراموش نکنید که فروشگاه ولو تنها بازیهای مخصوص پیسی یا همان کامپیوترهای شخصی را به فروش میرساند و نتیجتا امکان اجرای بازیهایتان از طریق نسخه موبایلی اپلیکیشن وجود ندارد.
کاربردهای استیم تنها به جنبه مورد نظر کاربران و خریداران خلاصه نمیشود و توسعهدهندگان و ناشران بازی نیز قابلیتها و ابزارهای متنوعی در اختیار دارند. توسعهدهندگان بازیهای کلانبودجه (AAA) و مستقل (Indie) میتوانند با کمترین دردسر محصول خود را در بزرگترین پلتفرم فروش بازی در جهان عرضه کنند و با انتشار بهروزرسانیهای منظم از آن پشتیبانی نمایند.
همچنین سیستم گسترده و قابل اتکای رای و نظردهی که برای کاربران تعبیه شده، میتواند به دریافت بازخورد کمک و توسعهدهندگان را برای بهبود محصولاتشان ترغیب کند.
نیمنگاهی به تاریخچه استیم
با اینکه استیم اکنون یکی از معتبرترین نامها در میان گیمرها محسوب میشود، ولو از ابتدا اینقدر موفق و صاحب شهرت نبود. شرکت Valve در اوایل دهه ۲۰۰۰ با هدف پشتیبانی از بازیهای خودش سرویس استیم را راهاندازی کرد. تنها کارکرد این پلتفرم در روزهای ابتدایی، تسهیل دریافت آپدیت و پچها توسط بازیکنان بود. حتی تا سال ۲۰۰۴ کسی ملزم به استفاده از آن نبود، اما با انتشار بازی فراموشنشدنی Half-Life 2، همه چیز تغییر کرد.
در حقیقت هفلایف ۲ نخستین در تاریخ استیم محسوب میشود که از طریق این پلتفرم به صورت دیجیتالی عرضه شد. بازیکنان از آن به بعد مجبور بودند برای خرید و سپس اجرای دنباله هفلایف اپلیکیشن استیم را روی سیستمهای خود نصب کنند.
پس از حدود یک سال از این وقایع، توسعهدهندگان و ناشران دیگر هم به پلتفرم Steam علاقهمند شدند و میخواستند محصول خود را از طریق آن به دست مخاطبان برسانند. طولی نکشید که استیم تبدیل به بزرگترین بنگاه عرضه دیجیتالی بازیهای ویدیویی شد و کمتر استودیو یا شرکتی دوست داشت بازی خود را بهواسطه یک پلتفرم دیگر به فروش برساند.
این وضعیت تا سال ۲۰۱۲ ادامه داشت؛ استیم در دنیا یکهتازی میکرد و کسی حتی فکر گزینههای جایگزین را درسر نمیپروراند. اما در همان سال شرکت الکترونیک آرتز بهخاطر اختلافات حقوقی و مسائل لایسنس یکی از مهمترین بازیهای چند دهه اخیر یعنی Mass Effect 3 را در اپلیکیشن مخصوص خودش که Origin نام داشت عرضه نمود.
آرام آرام رقبای دیگر نیز از دل اینترنت سر بر آوردند… اپیک استور، یوپلی، مایکروسافت استور، بتلنت و چند نمونه دیگر. با اینکه امروزه این پلتفرمهای جایگزین هم توانستهاند در حد و اندازه خود به موفقیت برسند، اما خب استیم همچنان مهمترین فروشگاه بازیهای پیسی در دنیا محسوب میشود و بیشترین سهم از بازار را به خود اختصاص داده است.
ولو تا سال ۲۰۱۰ فقط یک نسخه از اپلیکیشن استیم را منتشر کرده بود که به سیستم عامل ویندوز تعلق داشت. با این حال از همان سال نسخه مک (MacOS) آن نیز به بازار آمد و در سال ۲۰۱۳ اپلیکیشن مخصوص لینوکس از راه رسید. کمی بعد ولو دست به توسعه سیستم عامل مخصوص استیم تحت عنوان SteamOS زد که روی دستگاههای کامپیوتری مخصوص شرکت پیادهسازی میشدند. این دستگاهها خیلی زود از خاطر عموم رفتند، چراکه نتوانستند محبوبیت خاصی کسب کنند.
گرچه استیم در سال ۲۰۲۲ موج جدیدی در صنعت ویدیوگیم به راه انداخت. کامپیوتر کوچک و دستی استیم دک (Steam Deck) که به دستگاههای همیشگی شرکت نینتندو شباهت داشت، روانه بازار شد و خیلی زود به موفقیت و شهرت رسید. همین اتفاق موجب شد تا بسیاری از شرکتهای معتبر دیگر فرصت را غنیمت شمرده و وارد عرصه کامپیوتر و کنسولهای دستی شوند. لنوو (Legion Go)، ایسوس (ROG Ally)، سونی (پلی استیشن پورتال) و AYANEO تنها بخشی از این کمپانیها بودند که دنبالهرو استیم دک و ولو شدند.
طبق آخرین آمار رسمی اکنون بیش از ۱۴ هزار بازی روی کامپیوتر دستی Steam Deck قابل تجربه هستند که همگی از فروشگاه استیم میآیند. ولو چند ماه پیش از نسخه اولد (OLED) محصول خود رونمایی کرد و اینطور که پیشبینی میشود، در آینده شاهد تولید استیم دک ۲ نیز خواهیم بود.
کارکردها و ویژگیهای استیم
استفاده از استیم مجموعا به دو طریق امکانپذیر است؛ نخست بهوسیله نسخه وب و دوم - که راه پیشنهادی و اصلی محسوب میشود - اپلیکیشن یا همان کلاینت اصلی آن. شما میتوانید با مراجعه به صفحه رسمی استیم در گوگل و سپس زدن دکمه Install Steam در قسمت بالایی صفحه، اپلیکیشن رسمی را دانلود و نصب کنید.
جزئيات این فرآیند و همچنین نحوه ثبت نام در استیم و راهنمای قدم به قدم خرید بازی در آن طی مطالب بعدی مسترگیفت به شما آموزش داده خواهد شد.
با باز کردن صفحه یا اپلیکیشن استیم شما با بخشهای گسترده و متنوعی روبهرو میشوید که در ابتدا میتواند گمی گیجکننده بهنظر برسد. در بخش Library یا همان کتابخانه، شما میتوانید به تمام بازیهای خود - چه آنهایی که خریداری کردهاید، چه آنهایی که دیگران به عنوان هدیه به شما دادهاند، و چه آنهایی که به صورت رایگان دریافت کردهاید - دسترسی پیدا کنید. علاوه بر کلکسیون بازیها، کلاینت استیم دستاوردها (Achievements)، آمار بازیها (اینکه چند ساعت صرف هر بازی کردهاید و کلی موارد دیگر)، و حتی شرایط و فعالیت دوستانتان را نمایش میدهد.
در صورتی که یک بازی در کتابخانه شما قرار گرفته باشد و شما دیتای آن را به صورت کامل دانلود کرده باشید، مرحله اجرا کردن به سادهترین کار تبدیل خواهد شد. تنها با کلیک روی گزینه «اجرا» بازی مورد نظر شما باز میشود و شما میتوانید از تجربه آن لذت ببرید. البته که به یاد داشته باشید اگر بازی مورد علاقهتان آپدیت، بسته الحاقی یا ماد خاصی دریافت کرده باشد، قابلیت دانلودشان از طریق استیم نیز جود دارد.
فروشگاه استیم
بخش اصلی فروشگاه یا همان Store جذابترین بخش استیم است که شما میتوانید در آن هزاران عنوان مختلف را پیدا و خریداری کنید. در این بخش انواع و اقسام بازیهای بزرگ، عناوین مستقل، تخفیفات فصلی و دورهای، پیشنهادات ویژه و… به شما نمایش داده میشود. ولو برای تعداد قابل توجهی از بازیهای موجود در فروشگاه خود «دوره آزمایشی رایگان» در نظر گرفته تا شما پیش از خرید بتوانید نیمنگاهی به وضعیت بازی داشته باشید.
البته این بدان معنا نیست که قابلیت پس دادن (Refund) بازیهای خریداری شده وجود نداشته باشد. در حالت عادی شما اگر یک بازی را از فروشگاه بخرید و به هر دلیلی از آن رضایت نداشته باشید، تا دو روز (به شرطی که کمتر از ۲ ساعت آن را تجربه کرده باشید) فرصت دارید درخواست ریفاند خود را ثبت کنید.
فروشگاه استیم علاوه بر تمام موارد بالا، در صفحه مخصوص هر بازی ریز به ریز جزئيات آن را درج کرده تا شما حین خرید همه اطلاعات مورد نیاز را در اختیار داشته باشید. به عنوان مثال وقتی شما وارد صفحه بازی Cyberpunk 2077 شوید، میتوانید نام شرکت توسعهدهنده، ناشر، تاریخ دقیق عرضه، نظر بازیکنان درباره بازی، ژانر، درجهبندی سنی، قیمت، تریلر و تصاویر، سیستم مورد نیاز و پیشنهادی، نمره متاکریتیک، بستههای الحاقی، لیست آپدیتها و دهها مورد دیگر را مشاهده کنید.
ولو حتی یک پورتال جامع با نام SteamBD ایجاد کرده که در آن میتوانید آمار دقیق تعداد بازیکنان یک عنوان در حال حاضر یا حتی رکورد تعداد بازیکنان همزمان آن را ببینید. خوشبختانه اینها فقط گوشهای از قابلیتها و ویژگیهای درونبرنامهای استیم هستند و میتوان گفت جزئيات موجود در کلاینت فروشگاه بینهایت است.
فضای اجتماعی مخصوص گیمرها
فروشگاه استیم از سالها پیش یک بخش جدید تحت عنوان Community اضافه کرده که به نوعی فضای مجازی و محل اجتماع بازیکنان و کاربران محسوب میشود. در این بخش شما میتوانید با مراجعه به فرومهای مختلف درباره استیم، بازیها، مشکلات فنی یا تجارب خود با دیگران صحبت کنید. از سوی دیگر بخش Steam Workshop هم وجود دارد که در آن مادها، اسکینها و دیگر آیتمهای ساختهشده توسط مخاطبان در دسترس قرار گرفته است.
در کنار این موارد، احتمالا در جریان باشید که بسیاری از بازیهای آنلاین و چندنفره شامل انواع آیتمها، اسکینها، اسلحهها و عناصری از این دست میشوند. به عنوان مثال شما ممکن است حین تجربه کانتر استرایک یک پکیج هیجانانگیز از آیتمهای مختلف را بهدست آورید، اما علاقهای به استفاده از آنها نداشته باشید. اینجاست که استیم ورکشاپ به کمک شما میآید و میتوانید با فروش پکیج خود به بازیکنان دیگر، پول بهدست آورید. مشخصا، برعکس این قضیه نیز صدق میکند و امکان دارد یک بازیکن آیتمهایی را در اختیار داشته باشد که شما به آن احتیاج دارید. در این صورت هم قابلیت خرید این اقلام از بازیکنان دیگر وجود دارد.
پیدا کردن و داشتن «دوست» یا حتی ارتباط گرفتن با دوستان حقیقی خودتان در استیم یکی از بخشهای هیجانانگیز تجارب بازیها محسوب میشود. شما قادر هستید با انتخاب گزینه Add Friend یک کاربر را به عنوان دوست به اکانت خود اضافه کنید و سپس همراه او به تجربه بازیهای آنلاین و مولتیپلیر بپردازید. البته که باید اشاره کنم همه این موارد ذکر شده تنها قطرهای در دریای شگفتانگیز انجمن تعاملی استیم هستند و کلی اتفاق و ویژگی هیجانانگیز دیگر در انتظار شماست.
چگونه از استیم بازی بخریم؟
در حالت عادی خرید بازی از استیم به سهولت خرید هر محصول دیجیتالی دیگر در فروشگاههای آنلاین است. با این حال زمانی که مسئله پرداخت از طریق درگاههای بینالمللی مطرح میشود، متاسفانه کاربران ایرانی با چالشهایی روبهرو خواهند بود.
اکثر کاربران استیم در جهان حین خرید بازی یا محصول مورد نظرشان به صورت مستقیم عملیات پرداخت را انجام میدهند، یا از قبل کیف پول (Steam Wallet) خود را شارژ مینمایند. از آنجا که این دو مسیر به روی کاربران ایرانی بسته است، شما باید از راه سوم و صدالبته محبوب گیفت کارتهای استیم بهره ببرید.
مثل اکثر گیفت کارتهای دیگر، گیفت کارتهای استیم هم به صورت فیزیکی و هم به صورت دیجیتالی عرضه میشوند. گیفت کارتهای فیزیکی معمولا شامل مبالغی بین ۲۰ تا ۱۰۰ دلار میشوند؛ با این حال نسخههای دیجیتالی از تنوع و انعطاف بیشتری برخوردار بوده و شما میتوانید از میان کارتهای ۵ تا ۱۰۰ دلاری یکی را انتخاب کنید. خوشبختانه هیچگونه محدودیتی در استفاده از کارتهای هدیه استیم وجود ندارد، به این صورت که شما در هر نقطه از دنیا و هر زمان که بخواهید میتوانید آنها را به کیف پول (والت) حساب خود اضافه کنید.
گیفت کارتهای استیم همانطور که اشاره شد در مبالغ متنوعی عرضه میشوند و همچنین شامل ریجنهای مختلف متناسب با اکانت شما هستند. امکان خرید این کارتها در آمازون یا eBay هم وجود دارد اما خب مسیر راحتتر و مطمئنتر پیشروی شما، تهیه آنها از شرکتهای معتبر داخلی مانند مسترگیفت است.
نحوه استفاده از گیفت کارت استیم
پس از انتخاب مبلغ و ریجن و سپس خرید گیفت کارت استیم، شما باید چند مرحله را جهت استفاده از کارت طی کنید. برای سهولت هرچه بیشتر کار شما، در ادامه تکتک قدمهایی که باید برای انتقال مبلغ گیفت کارت به والت خود طی کنید را به ترتیب لیست کردهایم:
- ورود به اکانت
- کلیک روی نام ایمیلتان که در سمت راست و بالای صفحه قرار دارد
- انتخاب گزینه Account details
- انتخاب گزینه Add funds to your Steam Wallet
- کلیک روی Redeem a Steam Gift Card or Wallet Code در سمت راست
- وارد کردن کد گیفت کارت داخل باکس تعیینشده
- انتخاب گزینه Continue و تایید اطلاعات و مبلغ گیفت کارت
- تایید نهایی برای اضافه شدن هزینه به والت اکانت شما
سخن پایانی
استیم مهمترین و اصلیترین پلتفرم خرید بازی برای پیسی گیمرها محسوب میشود و داشتن اکانت و تهیه محصولات از آن در نظر بسیاری از افراد امری ضروری است. باتوجه به محدودیتهای موجود برای کاربران ایرانی، بهترین راه موجود خرید گیفت کارت استیم از فروشگاه معتبر مسترگیفت است. مسترگیفت کارتهای هدیه استیم را با قیمت مناسب و تنوع بالا عرضه میکند تا فرآیند خرید محصولات از پلتفرم عظیم Steam برای شما بدون دردسر و مطلوب باشد.
